Als je een paard hebt dan is het belangrijk dat je goed voor het dier zorgt. Met hem of haar een mooie wei, goed voer en een warme stal te geven ben je er niet. Een paard moet goed verzorgd worden om hem gedurende zijn hele leven in topconditie te houden. Zeker als je met het paard werkt in de vorm van rijden, springen of dressuur is de verzorging belangrijk zodat het dier in goede gezondheid is en blijft. In dit artikel gaan we in op de belangrijkste punten bij het paarden verzorgen.
Poetsen
Paarden verzorgen betekent vooral poetsen. Dit is een belangrijk onderdeel van de verzorging. Door je paard dagelijks of in ieder geval regelmatig te poetsen versterk je jullie onderlinge band. Maar dat is zeker niet de voornaamste reden waarom bij het paarden verzorgen zoveel aandacht aan poetsen wordt besteed. Door de huid van je paard te poetsen bevorder je de bloedsomloop en kun je ook meteen controleren of er misschien ergens een kleine verwonding zit. Let ook op schuurplekken die kunnen ontstaan door het tuig of het zadel. Bij het poetsen is het handig om een vaste volgorde aan te houden. Zo sla je geen deel van het lichaam van je paard over.
Paarden verzorgen doe je doorgaans in de onderstaande volgorde:
- Krab als eerste de hoeven uit, verwijder steentjes en andere onregelmatigheden.
- Neem nu de rosborstel ter hand om het losse vuil te verwijderen. Ook hier een vaste volgorde aanhouden. Je begint aan de linkerkant van het paard, bij de hals. Borstel vervolgens hals, boeg, schouder, rug, buik, kruis, dijen en de benen met krachtig ronddraaiende bewegingen. Dit herhaal je uiteraard aan de rechterzijde van het paard.
- Poets nu het paard aan beide zijden met de zachte borstel. Gebruik een roskam waar je de borstel aan af kunt vegen. Vergeet niet de roskam af en toe uit te slaan. Zo verwijder je stof en ander vuil uit de huid. Let er op dat je met de haargroei mee borstelt en dus niet tegen de haren in. Verzorg ook de benen en het hoofd van het paard met de zachte borstel.
- De manen verzorg je met een manenkam
- De staart kun je het beste met de manenkam. Kam de manen eerst de ene kant langs het hoofd en vervolgens de andere kant.
- De staart kun je borstelen maar dan loop je het risico dat je er veel haren uit trekt en dat de staart bij iedere borstelbeurt dunner wordt. Beter is het om de staart met je vingers te kammen en uit de klit te halen. Als de staart vies is geworden, bijvoorbeeld na een buitenrit, dan kun je de staart wassen. Let er op dat je de shampoo goed uit de staart spoelt om irritatie van de huid te voorkomen.
- De finishing touch is het reinigen van ogen, neus en mond met een uitgeknepen natte spons. Hiermee reinig je ook de aanzet van de staart en het gebied daar omheen.
Verzorging na het rijden
Als het paard bereden is dan moet na het afzadelen uiteraard goede verzorging plaatsvinden. Paarden verzorgen na het rijden is minstens zo belangrijk als de dagelijkse verzorging. Het paard gaat zweten op de plaats van hoofdstel en zadel. Verwijder deze en verzorg het paard met een natte spons om het zweet te verwijderen. Als je dit niet doet bestaat de kans dat de huid van het paard hier geïrriteerd raakt en kapot gaat. Daarom is ook dit een belangrijk onderdeel bij paarden verzorgen.
Je paard wassen
Het kan soms nodig zijn om een paard helemaal te wassen. Bijvoorbeeld na een buitenrit waarbij het paard door onverhard terrein heeft gelopen. Let op dat je je paard nooit met koud water afspoelt direct na het rijden. Dit kan namelijk zorgen voor het te snel afkoelen van de spieren. Gebruik dus lauw water. Als je paard niet gewend is aan een afspoelbeurt, zorg er dan voor dat het dier niet schrikt. Werk met een zachte straal lauw water en begin bij de benen en werk vervolgens langzaam omhoog. Spuit het hoofd niet nat, veel paarden vinden dit niet prettig. Om het hoofd van je paard schoon te maken kun je beter een vochtige spons gebruiken zoals je ook bij de reguliere verzorging doet. Je kunt een shampoo gebruiken maar spoel deze wel goed uit om huidirritatie te voorkomen. Met een zweetmes ga je vervolgens van de hals over de rug naar de dijen en het kruis van het paard om het water goed te verwijderen. Zorg ervoor dat je paard niet op de tocht staat als je hem gaat wassen. Wrijf je paard goed droog na de wasbeurt. Laat hem zich droog stappen of leg een dunne zweetdoek over het paard heen.
Dekens
In sommige gevallen is het nodig om een paardendeken om te doen. Een geschoren paard heeft bijvoorbeeld vaker/eerder een deken nodig dan een ongeschoren paard. Dit komt omdat een paard van nature een mechanisme heeft in zijn vacht. Dit mechanisme beschermt hem tegen verschillende weersomstandigheden.
Hieronder een indicatie voor welke deken je wanneer kunt gebruiken:
– In de lente en de zomer is geen deken tegen de kou nodig (alleen onder de 15 graden). Een vliegendeken zou wel kunnen als jouw paard veel last heeft van vliegen.
– Is het zo’n 10 tot 15 graden, dan zou je een dunne deken om kunnen doen. (0-100 gr. deken)
– Is het kouder (zo’n 0-10 graden), dan zou je een 200-300 gr. deken om kunnen doen.
– Voor de echte koude dagen (vorst in de winter), kun je de winterdeken om doen. (300-400 gr.)
– Een regendeken is soms zeker aan te raden (zeker voor geschoren paarden die buiten staan).
– Staat je paard binnen? Dan kan het flink in kosten schelen om een staldeken te gebruiken!
Let op met dekens: té warm is niet goed voor je paard! Schat zelf in of het gebruik van de deken echt nodig is.
Het verzorgen van de hoeven
Bij paarden verzorgen verdienen de hoeven extra aandacht. Een Engels gezegde luidt “No foot, no horse” en daarmee wordt het belang van goede hoefverzorging nog eens duidelijk gemaakt. Laat de hoeven daarom ook regelmatig controleren en bijstellen door de hoefsmid. Hoeven hebben vocht nodig. Dit kun je regelen door je paard in een buitenbak, vochtige weide of paddock te laten lopen. Het uitkrabben van de hoeven behoort tot het dagelijks ritueel van paarden verzorgen. Invetten wordt in veel gevallen afgeraden omdat de hoef hierdoor geen vocht kan opnemen en uitdroogt. Doe dit alleen als het paard naar een keuring of wedstrijd gaat en zeker niet vaker dan eens in de paar weken.
Gebitsverzorging
Vanzelfsprekend verdient ook het gebit aandacht bij paarden verzorgen. Het paardengebit groeit tot het paard ongeveer zes jaar is. Tanden en kiezen slijten door het kauwen op ruwvoer. Een paard hoeft nauwelijks te kauwen op krachtvoer, dit voer bevordert de natuurlijke gebitsverzorging dus veel minder. Het is belangrijk om het gebit van je paard eens per jaar door de dierenarts te laten nakijken. Deze kan scherpe punten van de kiezen bijvijlen en controleren of er geen cariës is ontstaan. Het verwijderen van tandsteen en zogenaamde wolfskiezen horen ook tot de jaarlijkse gebitsverzorging van het paard. Als er afwijkingen bij het gebit worden geconstateerd dan is het aan te raden om de dierenarts vaker dan eens per jaar langs te laten komen voor een gebitsbehandeling.
Vaccinaties
Een veulen wordt op de leeftijd van ongeveer 24 weken voor het eerst ingeënt. Deze vaccinatie moet herhaald worden, dit is de zogenaamde booster. De tweede inenting krijgt het veulen tussen de 21 en maximaal 92 dagen na de eerste prik. Dit is de basis vaccinatie voor paarden. Hierna moet het paard levenslang jaarlijks worden ingeënt tegen influenza en tetanus. Influenza, een griepvirus, wordt verspreid door hoesten. Tetanus, waar paarden erg gevoelig voor zijn, kan een paard oplopen door een verwonding. Vooral een diepe wond geeft een risico. Tetanus is niet of nauwelijks te genezen als het eenmaal wordt geconstateerd. Vaccinatie tegen influenza is verplicht als je met je paard aan wedstrijden wilt deelnemen.
Paarden verzorgen bij warm weer
Paarden verzorgen vraagt extra aandacht als het in de zomer erg warm wordt. Net als mensen kunnen ook paarden oververhit raken met alle nare gevolgen van dien. Als je een wedstrijd rijdt met je paard, zorg er dan voor dat hij genoeg kan drinken en spoel of spuit het paard af met lauw water na de inspanning. Let erop dat het paard geen grote hoeveelheden koud water drinkt, dit kan koliek veroorzaken. Hoewel een paard goed kan zweten en de kans op oververhitting dus veel kleiner is dan bij bijvoorbeeld een hond, is het belangrijk om het paard bij hoge temperaturen en veel zon een schaduwplek te bieden. Je kunt gevoelige plekken zoals de neus van je paard insmeren met zonnebrand indien nodig. Ga bij voorkeur niet op het heetst van de dag rijden. Doe dit in de vroege ochtend of begin van de avond. Zet je paard op stal als hij in de wei in de palle zon moet staan omdat er geen beschutte plek beschikbaar is.